Cách Chăm Sóc Trẻ Sinh Non Thiếu Tháng Tại Nhà

*** Bài viết liên quan:

– Cách chăm sóc trẻ sơ sinh thiếu tháng nhẹ cân tốt nhất

– Cách chọn sữa cho trẻ sơ sinh thiếu tháng nhẹ cân

Đặc điểm cơ thể

Trẻ sinh non thiếu tháng có tuổi thai càng non thì đặc điểm cơ thể càng biểu hiện nguy cơ tăng. Toàn thân da căng mọng, có thể thấy mạch máu, nhiều lông tơ và đặc biệt có nhiều chất gây. Các móng tay móng chân của trẻ mềm, vành sụn tai chưa có, các đường chỉ tay, chỉ chân không rõ ràng. Hộp sọ của trẻ mềm ọp ẹp. Hệ sinh dục bé gái môi lớn chưa che phủ môi nhỏ; bé trai sau 33 tuần tuổi tinh hoàn xuống bìu, nếu trẻ sinh sớm hơn có thể tinh hoàn chưa xuống bìu. Trong lượng của trẻ nhẹ thường dưới 2.500g.

Đặc điểm sinh lý

Chức năng điều hòa thân nhiệt: trẻ sinh non thiếu tháng rất dễ bị hạ thân nhiệt, ngay cả khi thời tiết nóng bức. Nguyên nhân là lớp mỡ dưới da quá mỏng, khả năng sinh nhiệt kém, lại dễ mất nhiệt trung tâm điều hòa thân nhiệt của trẻ  hoạt động yếu. Nên nhiệt độ môi trường rất dễ khiến trẻ bị lạnh và phù cứng. Nếu để thân nhiệt trẻ xuống dưới 350C có thể dẫn tới hàng loạt biến chứng như: suy hô hấp, tổn thương thần kinh và có khi gây xuất huyết não.

Chức năng hô hấp: trẻ sinh non thiếu tháng dễ bị suy hô hấp vì lồng ngực dễ biến dạng, cơ hoành yếu, phổi kém giãn nở, các phế nang chưa trưởng thành. Trong phổi trẻ non tháng thiếu chất tráng bề mặt (surfacetant) do phổi tiết ra để ngăn không cho phổi xẹp và ngăn ngừa rối loạn về hô hấp. Cấu tạo trung tâm hô hấp chưa hoàn chỉnh, gây khó khăn cho việc trao đổi khí. Suy hô hấp là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao ở trẻ sinh thiếu tháng.

Chức năng hệ thần kinh:não trẻ sinh non thiếu tháng chưa hoàn chỉnh, dễ bị tổn thương bởi những tác động tiêu cực của các hệ khác và trong trường hợp thiếu dưỡng khí.

Chức năng tuần hoàn:các mao mạch mỏng manh dễ vỡ, các yếu tố đông máu thiếu hụt và giảm, lượng vitamin K và prothrombin thấp nên trẻ non tháng dễ bị xuất huyết.

Chức năng tiêu hóa: enzyme để chuyển hóa bilirubin gián tiếp thành bilirubin trực tiếp bị thiếu hụt và kém hoạt động nên trẻ non tháng dễ bị vàng da nặng và kéo dài. Thể tích dạ dày nhỏ, dạ dày nằm ngang, các men tiêu hóa còn thiếu và hấp thu kém nên trẻ dễ nôn trớ và rối loạn tiêu hóa. Do lượng dự trữ glycogen trong gan giảm nên trẻ dễ bị hạ đường huyết.

Kích thích cơ thể bé hấp thu và phát triển: 

Phải cho bé tắm nắng, việc nhỏ này rất quan trọng, giúp cơ thể bé không tổng hợp được vitamin D và canxi làm bé còi cọc, thiếu chiều cao. Do đó bé sau này dù bé tẻo teo vẫn phải mang tắm nắng. Lấy cái khăn bông to quấn bé, hé lộ từng phần da thịt (vẫn sợ nhiễm lạnh) phần lưng cho lộ nhiều, phần ngực lộ ít một, phần không lộ thì giữ ấm, cứ thế làm sao cho cả cơ thể con đều được tắm nắng. 

Ngoài tắm nằng việc tiếp theo là masage cho con, sử dụng lotion dành cho em bé (siêu thị có bán) xoa một ít vào lòng bàn tay sau đó xoa khắp người bé, chà xát kích thích cho máu lưu thông, xoa nắn chân tay, vuốt xương cẳng chân nắn nhẹ cho chân đỡ cong (vì xương bé sơ sinh rất mềm), hai tay xoa hai hướng như vẽ hình trái tim, mỗi ngày masage con 1 đến 2 lần sau khi tắm xong hoặc trước giờ bé bú. 
 
Giữ cho trẻ sinh non tháng không bệnh: 

Việc rất quan trọng khi nuôi trẻ sinh non là làm sao giữ cho con không nhiễm bệnh. Để làm được điều này tưởng là khó nhưng nếu biết cách vẫn có thể thực hiện được bằng một vài cách như sau:
 
1. Giữ cho nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ: 

Trước đây khi mình nuôi bé đầu, sợ con ốm lắm nên suốt ngày tất cả các cửa đều đóng kín (không cho gió lùa mình nghĩ như thế bé sẽ không nhiễm bệnh) nhưng kết quả là bé yếu nhớt, bệnh suốt. Rút kinh nghiệm bé thứ hai dù sinh non nhưng mình vẫn giữ nhà cửa thông thoáng (chỗ bé nằm gió không thốc thẳng là được). 
 
2. Sử dụng quạt và máy lạnh đúng cách 

Mùa nóng mình sử dụng quạt bằng cách cho xoay vào tường tạt gió ra mát mẻ mà không làm bé lạnh, sử dụng máy lạnh thì đặt nôi bé nằm sát ngay vị trí đặt máy (nơi không bị hơi lạnh phả trực tiếp).
 
3. Tắm bé đúng cách 

Đã có kinh nghiệm nuôi bé đầu nhưng khi bé sau bị sinh non, bé như chai nước, da mỏng như tờ giấy. Khi tắm sử dụng 1 cái chậu không lớn lắm, đường kính chỉ khoảng 25 cm, cô chỉ dùng khăn vải mùng lau rửa thật nhẹ nhàng, tuyệt đối không dùng xà bông em bé, chỉ tắm bằng nước ấm, không khoả nước lên người nơi duy nhất vuốt nước là bộ phận sinh dục.
 
4. Khi mặc quần áo cho trẻ sinh non tháng 

Đầu tiên là cho việc mặc quần áo của bé sau khi tắm: Khi tắm bé gần xong, mình phải dùng máy sấy, sấy vài vòng lên khăn lông quấn bé để giữ nhiệt. Quần áo lấy từ tủ ra cũng vậy, ban đầu mát lạnh nếu mặc ngay vào người bé + bé vừa tắm thân nhiệt giảm sẽ làm bé dễ nhiễm bệnh (do trẻ sinh non thân nhiệt kém trẻ thường), phải dùng máy sấy, sấy thân áo, tay áo và quần cũng thế, sau đó lấy tay vò cho mềm và nếu có kiến thì diệt luôn. Trời lạnh dùng máy sấy, sấy quanh chỗ bé nằm để tạo hơi ấm, hiệu quả vô cùng
 
Trên đây là cách chăm sóc trẻ sinh non thiếu tháng tại nhà cách tốt nhất. Bố Mẹ cần chú ý khi chăm sóc em bé sinh non tháng để con phát triển tốt nhất và khỏe mạnh.